کادوس آوا: ولی جهانی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت: پژوهش های میدانی فصل ششم کاوش محوطه باستانی لیار سنگ بن املش که از اردیبهشت ماه آغاز شده بود با کشف و بررسی ۲۵ گور با ۲۷ تدفین انسانی مکشوفه به بازه زمانی اواسط دوره اشکانی تا اواخر عصر ساسانی به کار خود پایان داد.
ولی جهانی: در این فصل ، ۶ کارگاه مورد کاوش قرار گرفت که به طور کلی ۲۵ گور اشکانی با ۲۷ تدفین انسانی، یافته‌های این فصل را شامل می‌شود و از مجموع قبور، ۹ گور چاله‌ای،یک گور خمره‌ای، ۱۵ گور دخمه ای مورد شناسایی قرار گرفت.
وی خاطرنشان کرد: پژوهش‌های گونه شناختی صورت گرفته، به‌طور کلی نشانگر تعلق گورآوندهای مکشوفه به بازه زمانی اواسط دوره اشکانی تا اواخر عصر ساسانی است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گیلان با بیان این که کشف چندین گور به همراه جنگ افزارها از جمله شمشیر، خنجر ،نیزه و سرپیکان از مهمترین یافته های این فصل کاوش است، افزود: نکته قابل توجه در این کاوش ها ، احتمال تاثیر فرهنگ و هنر سکایی بر این منطقه است که از روی یافته هایی همچون تزئینات روی غلاف شمشیر دریافت می شود.
جهانی گفت: استحکام اسکلت های به دست آمده از این گورستان مطالعات انسان شناسی و ژنتیک باستان شناسی را امکان پذیر کرده که به این منظور نمونه هایی از این بقایای انسانی برداشت شده است.
وی بیان کرد: این مجموعه ی باستانی طی سال‌های ۱۳۹۳، ۱۳۹۵، ۱۳۹۶، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ نیز مورد کاوش و گمانه‌زنی قرار گرفته بود و ماحصل پژوهش‌های صورت گرفته بر روی گورآوندهای آن نشان دهنده ارتباطات این محوطه با سرزمین‌های دور و نزدیک از جمله اقوام ساکن در کرانه‌های شمالی دریای کاسپی همچون استپ‌های جنوب روسیه و یا ارمنستان امروزی است.
مجموعه باستانی لیارسنگ بن از توابع دهستان سمام بخش رانکوه شهرستان املش با محوطه ای بسیار گسترده به مساحت ۲۷ هکتار شامل گورستان باستانی، محوطه استقرار، پناهگاه صخره ای و درختان قدیمی است.
مجموعه لیارسنگ بن در سال ۱۳۹۱ مورد شناسایی قرار گرفت؛ با توجه به ضرورت انجام مطالعات در این محوطه و پس از یک وقفه نسبتا طولانی برای اخذ مجوزهای لازم در تابستان ۱۳۹۳ هیاتی به سرپرستی ولی جهانی تشکیل و کاوش ها آغاز شد؛ نتیجه این کاوش ها منجر به کشف یک محوطه عظیم شد که سپس این کاوش ها در فواصل سال های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ ادامه پیدا کرد و نتیجه این پژوهش ها در ۱۰ کارگاه و حدود ۳۱ گمانه آزمایشی، منجر به کشف آثار بسیار مهم و ارزشمندی از دوران اشکانی و ساسانی شد.
