ندا آل‌طیب
تئاتر ، یکی از شگفت‌انگیزترین اختراعات آدمی است. هر سال روز ۲۷ مارس به عنوان روز جهانی تئاتر در کشورهای گوناگون جشن گرفته می‌شود اما امسال روز جهانی تئاتر روزی بود که هیچ تئاتری در هیچ کجای کره زمین روی صحنه نبود، هیچ مراسمی برگزار نشد و هیچ آیینی برپا نیست.
انسان نخستین که در جدال با طبیعت و در جست و جوی رمز و راز آن بود، پناهی جز غار نداشت و وسیله‌ای جز حرکات تا به کمک آن، آنچه را در طول روز از سر گذرانده بود، شبا هنگام برای همنوعان خود بازسازی کند.
همین گردهمایی‌های شبانه و حرکات تقلیدی از طبیعت، سرمنشاء هنری شد که بعدها نام تئاتر را بر آن نهادند. آدمی تئاتر را اختراع کرد تا مرهمی باشد بر رنج‌هایش و راهی برای بیان آلامش.
حالا قرن‌های متمادی از اختراع تئاتر می‌گذرد و این هنر در طول اعصار گوناگون، تجربیات مختلفی را از سر گذارنده تا به امروز که به ما رسیده است. گاه به پستو رفته اما هرگز از میان نرفته بلکه هر بار ققنوس‌وار از خاکستر خود دوباره زاده شده و خون تازه‌ای در کالبد خود جاری ساخته است.
با گذر زمان، انسان‌ها در سرزمین‌های گوناگون از شرق تا غرب، از شمال تا جنوب دیر یا زود، این هنر را کشف کردند و آن را به عنوان یکی از راه‌های بهتر ساختن زندگی و قابل تحمل کردن رنج‌های بی‌شمار آن به کار گرفتند. اختراعی که بعدها به عنوان شاخصه فرهنگی در جوامع گوناگون شناخته شد و حالا یکی از مهم‌ترین معیارهای فرهنگی هر کشوری، تعداد تماشاگران تئاتر آن است.
با گذر سالیان طولانی، دانشگاه‌ها، موسسات و انستیتوهای گوناگونی برای آموزش تئاتر در جهان راه‌اندازی شد و آموزش مشاتاقان این هنر را بر عهده گرفتند.
در وضعیتی که هزاران انسان در سراسر جهان با ویروسی مرگبار مبارزه می‌کنند و در جدال میان مرگ و زندگی دست و پا می‌زنند.
درست است که امسال هیچ کشوری نمی‌تواند برای تئاتر برنامه‌ای باشکوه یا حتی ساده و مختصر تدارک ببیند. درست است که هیچ بازیگری نمی‌تواند روی صحنه بدرخشد و هیچ تماشاگری نمی‌تواند چشمان خود را به ضیافتی از جنس نمایش مهمان کند اما تئاتر در همین روزها نیز امید بخش است.
در این روزهایی که همه برای حفظ سلامت خود و اطرافیان‌مان باید مهمان خانه باشیم، می‌توان سری به گنجه‌های قدیمی زد و فیلم تئاترهایی را که پیش از این اجرا شده‌اند، تماشا کرد. می‌توان به فضای مجازی رفت و سری به صفحاتی زد که نمایش‌های آنلاین پخش می‌کنند چراکه این روزها بسیاری از هنرمندان می‌کوشند با پیشنهادات مختلف، لحظه‌هایی را که برای بعضی از ما پر اضطراب سپری می‌شود یا برعکس برای عده‌ای دیگر کشدار و خسته کننده است، قدری خوشایندتر کنند تا خانه‌نشینی شیرین‌تر شود و پربارتر.
در این میان کودکان هم از این ضیافت بی‌بهره نیستند چراکه کانون پرورش فکری هم چندین نمایش را به صورت آنلاین در دسترس این گروه سنی ـ که قطعا بیش از بزرگسالان نیاز به تفریح و سرگرمی دارند ـ قرار داده است.
پس تئاتر حتی وقتی هم که زنده و نفس به نفس با تماشاگر نباشد، می‌تواند دقایق دشوار زندگی ما را دوست‌داشتنی‌تر و قابل تحمل‌تر کند و همچنان مرهمی است بر مصایب انسان‌ها.
